Erradiazio ionizatzaileei esker, anatomia arrunta eta patologikoa hobeto ezagutu ahal izan du medikuntzak, bai eta bizidunen fisiologia normala eta anormala ere.
Erradiazio ionizatzaileen erabilerak eragin biologikoak ditu materian. Hori dela eta, energia apaleko X izpiak erabiltzen dira azterketa horiek egiteko. Bakoitzari dosi-muga oso txikiak ematen ahalegintzen gara. Horretarako, funtsezko hiru printzipio hartu behar dira kontuan: justifikazioa, optimizazioa eta dosia mugatzea.
Erradiazio ionizatzailearen pean jartzeko, justifikazioa behar da. Eskaintzen digun onurak handiagoa izan behar du arriskuak baino.
ALARA (As Low as Reasonably Achievable) irizpidea erabiltzen da. Horren arabera, erradiazio ionizatzaileen eraginak ahalik eta motelena izan behar du, faktore ekonomiko eta sozialak aintzat hartuz.
Edozein modutan ere, erradiazioaren dosiak ezin du legeak ezarrita dituen mugak gainditu. Horrela, pazienteak ez ezik langileak ere babestea lortzen da.
Jarduera hori Erradiazio Ionizatzaileen aurkako Osasun Babesari buruzko Arautegian —Euratomen 96/29 zuzentaraua, 783/2001 Errege Dekretua— dago araututa. Urtean behin, nahitaezko kontrolak egiten ditu Babes Erradiologikoko Unitate Tekniko baimendu batek.
Diagnostiko Prozedura | Dosi Eraginkorra Ezaugarria (mSv) |
---|---|
Gorputz-adarretakoa eta artikulazioetakoak (mokorra kanpo utzita) | < 0,01 mSv |
Bularraldekoak (arrunta, atzeaurrekoa) | 0,02 mSv |
Burukoa | 0,07 mSv |
Bizkarraldeko bizkarrezurrekoa | 0,70 mSv |
Gerrialdeko bizkarrezurrekoa | 1,30 mSv |
Mokorrekoa | 0,30 mSv |
Pelbisekoak | 0,70 mSv |
Sabelaldekoak | 1,00 mSv |
BBU (bena-barneko urografia) | 2,50 mSv |
Esofagograma | 1,50 mSv |
Esofago gastroduodenala | 3,00 mSv |
Heste-iragotzea | 3,00 mSv |
Enema opakua | 7,00 mSv |
Buruko ordenagailu bidezko tomografia | 2,30 mSv |
Bularraldeko ordenagailu bidezko tomografia | 8,00 mSv |
Sabelaldeko edo pelbiseko ordenagailu bidezko tomografia | 10,00 mSv |
Hauek dira gehien egiten diren azterketak: burukoa, bularraldekoa, goiko eta beheko gorputz-adarretakoak, bizkarrezurrekoa, etab...
Oso txikiak direlako medikuak aurkitu ez dituen tumoreak detekta ditzakeen titietako erradiografia.
Gutxi garatuta dauden tumore txiki horien detekzioak tumorea erauztea eta erabat sendatzea ahalbidetu dezake.
Hona hemen aplikatzen diren irizpideak:
X izpiak erabiliz diagnostiko erradiologikoa egiteko erabiltzen da proba hori. Irudiak ordenagailuz prozesatzen dira. X izpiek zeharkatutako planoak ordenagailuan berregiten dira. Irudia osatzeko, irradiatutako eremuak zenbat x izpi zurgatu dituen neurtzen da.
Irudiak prozesatzean, telebista-monitorean edo erradiografian hiru dimentsioko ebakidura moduko batzuk ikus daitezke. Organismoaren eta organoen irudi oso kontrastatuak lortzen dira, eta, ondorioz, diagnostiko oso zehatzak egiteko aukera ematen dute.
Erabilera: Gorputzeko eremu ia guztiak azter daitezke: burua, bularraldea, sabelaldea, bizkarrezurra, pelbisa... Hori dela eta, sistema aparatu guztien analisi zehatza onartzen du: nerbio-sistema, digestio-aparatua, arnas-aparatua, sistema ginekologikoa eta urologikoa, baso-sistemak, lepoko egiturak, bizkarrezurra, tumoreak, etab…
Baina ez du irudi bidezko diagnostikoa egiteko bakarrik balio, interbentzio-tekniketarako ere balio du, medikua interbentzioaren eremura eramaten baitu.
Kasu batzuetan, bena barruko edota ahoko kontraste erradiologikoak erabili behar izaten dira, organo batzuen funtzionamendua ikusi ahal izateko. Kontraste hauek iododunak dira.
Proba egin aurretik produktu horien alergiako aurrekaririk noizbait izan duzun a la ez galdetuko zaizu, eta informatutako baimena sinatzea eskatuko zaizu. Centro Médico Udalaitz-en historian ez dugu inoiz efektu sekundario aipagarrien kasurik izan.
OTAn masailezurretan egindako ebakidura axialen inguruan lortutako irudiak digitalizatu eta informatizatzeko aukera ematen du informatika-aplikazio horrek.
Masailaren eta aurpegiaren inguruan egitura anatomiko oso garrantzitsuak daudenez, hala nola, hortz-hodiak, sudurreko eta ahosabaiko hodia, masail-altzoak eta sudur-hodiak, beharrezkoa izan da errendimendu handiagoko teknika bereziak erabiltzea, adibidez 1 mm-ko ebakidurak eta 1/1eko bisualizazio erreala. Halako azterketak inplantologiarako eta masail-aurpegietako kirurgia orokorrerako gomendatzen dituzte.
Hezurretako dentsitometria-azterketa OTA helikoidalean egiten da, Osteo CT izeneko programa bereziaren bidez. L1, L2 eta L3 gorputzetan ebakidura axialak egiten ditu, hezurren dentsitate minerala kalkulatzeko cm3-ko kaltzio gramotan. Hezur-mineralizazioaren aldaketak azkarren eta zehatzen nabaritzen dituen hezur trabekularra neurtzeko gai den teknika bakarra da, eta, horregatik, teknika sentikorrentzat du egile askok.
Hezur kortikala bereizteko gai denez, artrosi-aldaketak emaitzetan ez nahastea ahalbidetzen du. Hortaz, beste hainbat eta hainbat teknikatan moduan, adin handieneko pertsonei mokorreko azterketa dentsitometrikoa egin behar zaie, hezur-dentsitate globala aztertzeko.
Azterketa horiek deskaltzifikazio-susmoa dagoenean dira gomendagarriak.
Jatorriak
Astelehenetik Ostegunera
7:30-tik 13:00-tara eta
14:30-tik 19:30-tara
Ostiralak
7:30-tik 14:00-tara
Larunbat eta Igandeak
Itxita
Analisiak
Erauzketa guneak
bi zentruetan,
7:30-tik 10:00-tara
Euskal Herria Plaza, 3., behea
943 794 422
Nafarroa Etorbidea, 3, behea
943 794 422